Рецензија

Фиќото кое се превртува во првиот расказ значи дека наскоро ќе се преврти целиот свет, во него има четворица момци (може да ги означиме како страните на светот: исток, запад, север и југ). Превртувањето на фиќото е превртување на светот и за тоа е виновна војната.

Но да забележиме дека друга значајна карактеристика на колкецијата е и разновидноста на песните, каде што и покрај доминантниот стил, можеме да најдеме и песни во сосем различни форми, кои варираат по должина, структура и содржина, при што се јавуваат и „апстрактни“ метаформи во вториот дел.

Авторот во еден миг станува тоа што цел живот и бил – купувач на приказни, купувач на таги: „Да го имам детството на сите, од кои купував, да ги поседувам жените и нивната тага. Да ги собирам во кутијата на Ное, во оној подрум.“ или „Писателите никогаш не се невини. Крадливи се како страчки.“

Часовничарството е прецизен занает. Занает на ситни федери и запченици, шрафчиња што се држат на јазик или се пренесуваат на врв на прстите. Ситен, мал како механизмот на часовниците што ги поправа, е и животот на часовничарот.

Кујунџиски успева да напише дело што гo предвестува верижниот пренос на спроводливост, нешто досега невидено и физички недокажано, барем на македонската литературна сцена. Верижниот пренос е сличен на далeковод и електричен столб, ја трансформира енергијата и ја разложува, насочувајќи ја исправно до клучното место.

Лесно можам да го избегнам конзистентниот хаос на другите луѓе, но како да побегнам од сопствениот? (Пре)испитувањето и (пре)осмислувањето на светот во/н себе бара втурнување до најдлабокото себство и трагање по амбисот каде лежи вистината како врховен принцип.

Имено како и во самиот Пинокио (куклата со сите човечки мани), па и кај непослушниот син Силјан, така и во Поликсена откриваме особини својствени за секое дете кое сака да биде добро, ама не знае како, кое како кревко и недоследно суштество дозволува да го привлечат забранетите нешта, кое се лути кога е скарано и се радува кога е пофалено, кое е љубопитно но и тврдоглаво во некои свои замисли и намери.

Доста познато е делото „Витрувијанскиот човек“ на Да Винчи каде што тој го става човековото тело во рамката на кругот и квадратот. Петре М. Андреевски, пак, во песната „Тркалезни форми“ го прави истото слевање на универзумот во една единствена форма, а тоа е тркалото, тркалезниот облик.

Приказната е врамена од метафоричкиот лик на една жена, носител на животоносно семе – ‘ртење во живо дрво, кое ја продолжува својата мисија и брза кон типична бајка со среќен крај. Играта ја водат неколку архетипски женски фигури, поврзани со музичката уметност и нејзиниот изведувачки инструмент – гитарата.

Во јужнословенскиот фолклор, рамноправно е присутна и претставата за самовилите како демони на природата (водени или шумски духови). Во прилог на тоа говори и верувањето дека самовилите настануваат од росата или израснуваат од билките. Се верува и дека особено се опасни самовилите кои се наоѓаат покрај извор.