Скопје, година XV, број 137-138/ април–мај 2022
Маж ми ме допре по грбот со љубовта каква што ни беше тогаш, уморна љубов, сочинета од никогаш преинтимни раце што го милуваа стомакот на висина на папокот, очајни раце зграбени за работ на маичката, за ластикот од долната облека, љубов што ретко преминуваше во нешто друго и одеше понатаму, вртејќи се статично во нежноста и делејќи се самата од себе надве, повлекувајќи се по куса заблуда, по која пак станувавме две сосем одвоени битија.
Откако го напушта домот во Загреб, Тања Луциќ, професорка по книжевност, се наоѓа во Амстердам, каде е ангажирана да предава на јазикот чија земја се распаднала. Нејзините студенти се млади луѓе со статус на бегалци кои ја делат нејзината поранешна татковина. Во обид да ја олесни колективната болка, Тања создава имагинарен музеј на југоносталгичарски експонати.
Спуштете го фитилот – се потсеќа на реченицата што ја користеше дедо му кога во кујната на семејната куќа во Мара Јосифовска бр. 6 ќе се скараа нана и тета. Но во меѓувреме велосипедистот удира силен бокс по вилицата на возачот, по што овој паѓа како покосен, а темните очила му се отркалаа по тротоарот.
Можеби немам ништо свое на светот, ама мене сосема малку ми е потребно за да бидам среќен. Како растение на кое сѐ што е премногу ќе му наштети, и премногу сонце, и премногу вода, мене ми е потребно сосема малку, само малку љубов, една топла прегратка, и малку разбирање од воспитувачот, дека ова што го правам и не е толкав грев како што му се прикажува нему во неговиот свет.
Се викам Вилјам Дејвисон, Шкотланѓанец сум и потекнувам од Абердин, но многу време поминав во Франција, каде што мојата кариера беше овенчана со позицијата на кралски ботаничар и каде што ги објавив своите дела. Речиси никој во Полска не ги знаеше, но ме ценеа затоа што тука заслепено се ценат дојденците од Франција.
Гузел Јахина уште еднаш импресионира со овој симетричен роман, кој започнува и завршува со „Вечната Волга“, во кој преминот во нематеријално, безвременско време се повторувачките теми, истражени во детали. Главните теми, како што се прогонството, љубовта, жртвата, стравот, прифаќањето, изолацијата итн., остануваат да внесуваат впечатливост во романот.
Преку раскажувањето на Патрик, авторот ја открива историјата на Канада, ветената земја градена од доселеници од целиот свет кои со себе донеле по малку од своето дома за да се чувствуваат помалку осамени во новиот дом. Бегалци од војна, бегалци од затвор, калуѓерки, криминалци, богати, сиромашни, сите ги спојува едно, желба за подобро утре.
ОБСЕ остана неостварена желба, со слики испроектирани во главава од мене по терен како преведувам од кој јазик сакаш: македонски, српски, хрватски, англиски, а за бугарски и словенечки ќе се снајдам. Ништо. Ќе сум погинела од случаен куршум или ќе си оделе по кризата и ќе сум останела без работа. А бе уште се тука. Друг век фати. И кола ќе купев и стан и викендичка на море веќе. Кај прекинува криза тука, глупави. Глупави.
Повторно најдена генерација е нешто сосема поинакво. Тоа е достигање или барем приближување до зенитот на една духовна, општествена и социјална рамнотежа. Тоа е достигање на егзистенцијален, духовен и морален врв ,или барем обид за освојување на тој врв, кој овозможува широка лепеза на битисување на една цела заедница преку посветена преданост на одредени идеали.
Покрај религиозните и митолошките претстави на животните, кои не се присутни само кај Старите Словени, зоолатријата е присутна и во книжевната уметност. Од суштинска важност е овде да се напоменат басните, кои честопати потекнуваат од легенди и од преданија за некое митолошко животно, додека, пак, многубројни се и литературните примери каде оддавањето почит кон животните, или, пак, нивно прикажување како симбол на одредена идеја, не е воопшто, или, пак, не е директно поврзано со религиозните слики.
